Volgens de Safe Cities Index 2015, een rapport van de Economist Intelligence Unit, is Amsterdam een van de veiligste stedelijke centra ter wereld. De Nederlandse hoofdstad eindigde op de vijfde plaats in de index, die wereldwijd 50 steden op de lijst zette.
De index omvat een reeks risicogebieden, gecategoriseerd als Persoonlijk, Gezondheid, Infrastructuur en Digitale Veiligheid. Analisten hebben niet alleen de veiligheidsoutput gemeten, zoals de frequentie van ongevallen, pannes en moorden, maar ook de input (beleidsontwikkeling en bestedingen).
Hierdoor konden ze steden met uiteenlopende omstandigheden vergelijken. Veel van de best presterende steden, zoals Amsterdam en Zürich, hebben bijvoorbeeld een zeer kleine, stabiele bevolking in vergelijking met snelgroeiende steden als Tokio en Mumbai.
Voor de "megasteden" is het een uitdaging om het beveiligingsbeleid aan te passen en uit te voeren voor hun snelgroeiende, vaak uitgestrekte bevolking, vooral wanneer de groei van hulpbronnen achterblijft.
Aan de andere kant hebben Amsterdam en andere West-Europese steden te maken met hun eigen strijd, zoals het stimuleren van ondernemerschap en het aanpassen en onderhouden van oude, vervallen infrastructuur voor het moderne stadsleven.
Het is niet verwonderlijk dat, hoewel een hoog inkomensniveau geen garantie voor veiligheid bleek te zijn, steden in opkomende economische regio's geconcentreerd waren in de onderste helft van de index.
Amsterdams optreden
Amsterdam eindigde als vijfde in het algemeen klassement, achter Tokyo, Singapore, Osaka en Stockholm, in die volgorde. Dit was grotendeels te danken aan de sterke prestaties in de categorieën Persoonlijke en Infrastructuurveiligheid.
› Persoonlijke veiligheid
Amsterdammers zijn de negende veiligste stedelijke groep ter wereld als het gaat om individuele veiligheid. Voor deze index keken analisten zowel naar de frequentie van criminaliteit als naar de innovatieve manieren waarop steden deze bestrijden.
In veel steden draait misdaadpreventie om een gezonde aanwezigheid van de politie. De onderzoekers merkten ook de opkomst op van op technologie gebaseerde benaderingen, waarbij data-analyse vaak helpt om misdaden in een vroeg stadium te voorkomen.
Maar het verbeteren van de persoonlijke veiligheid kan ook het intelligente ontwerp van stedelijke ruimtes omvatten. In veel Nederlandse steden hebben bijvoorbeeld de voordeuren van huizen de neiging om direct op het trottoir uit te komen, waardoor het voor criminelen moeilijker wordt om naar binnen te sluipen.
› Infrastructuurveiligheid
Deze categorie meet factoren als wegkwaliteit, stroombronnen en distributie, geschiktheid van het openbaar vervoer en paraatheid voor natuurrampen.
Amsterdam eindigde op de vierde plaats in deze index, wat aantoont in hoeverre het zijn historische centrum heeft weten te moderniseren voor trams, auto's en massa's toeristen.
De analisten merken op dat veel steden soortgelijke uitdagingen zijn aangegaan door datasensoren te gebruiken om de toestand van funderingen, tunnels en sanitaire netwerken te bewaken.
› Gezondheidsbeveiliging
Hoewel Europese steden het best vertegenwoordigd waren in de categorie Gezondheidsbeveiliging, slaagde Amsterdam er niet in de top tien te kraken, ondanks de gevierde efficiëntie van het Nederlandse gezondheidszorgsysteem.
De index kijkt naar preventie en reactie op vervuiling, volksgezondheidscampagnes en toegang tot gezondheidszorg. Het houdt ook rekening met de beschikbaarheid van groene ruimte en de distributie van supermarkten versus fastfoodrestaurants in gebieden met lage inkomens.
› Digitale beveiliging
Ook Amsterdam was afwezig in de Digitale Veiligheid top tien. De slechte prestatie werd weerspiegeld in Europa als geheel: de best scorende Europese stad in deze lijst was Londen op positie 16.
Onder de paraplu van Digital Security hebben de analisten factoren gemeten zoals privacybeleid, paraatheid voor hacking en de aanwezigheid van cyberbeveiligingsteams.
Ze benadrukten de noodzaak voor steden om te inventariseren hoeveel gebieden van hun functioneren daadwerkelijk afhankelijk zijn van cyberveiligheid. Zoals opgemerkt in de meeste andere indexen, neemt digitale technologie een aantal zeer fundamentele gebieden van stadsbeheer over. Hoewel het kan helpen om bepaalde risico's te beperken, opent het ook de deur naar nieuwe.
Conclusie: een nieuwe lens op stedelijke veiligheid
De onderzoekers beschouwen hun lijst niet zo uitgebreid, omdat ze de ongelijkheden in de beschikbaarheid van gegevens in sommige regio's moesten omzeilen.
Door zich echter te concentreren op zowel input als output in diverse stedelijke contexten, en op de rol van technologie, werpt hun werk licht op de onderlinge verbondenheid van overwegingen van modern stedelijk beleid. De vier indexen overlappen elkaar in talloze opzichten.
Om deze reden adviseert het rapport steden om volledigheid en inclusiviteit te handhaven als kernpijlers voor het verbeteren van de stedelijke veiligheid.
