Je zou denken dat er weinig romantiek is in Nederland, maar de lokale cultuurhistorie zegt zeker anders! Het is tenslotte het land van bloemen, en het heeft vele prachtige kunstenaars en dichters voortgebracht.
Met Valentijnsdag voor de deur, laten we eens kijken naar zes hartige feiten over liefde, bloemen en romantiek in de Nederlandse cultuur.
Oudste Nederlandse liefdeslied
Wist je dat een van de oudst bekende zinnen in het Westers Oudnederlands een liefdeslied is?
Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic enda thu wat unbidan we nu.
De zin verta alt zich ruwweg als "Alle vogels zijn begonnen met het bouwen van nesten, behalve jij en ik, waar wachten we op?"
Het stamt uit de 11e eeuw en werd vermoedelijk opgeschreven in een boek met Latijnse teksten, door een West-Vlaamse monnik die zijn ganzenveer wilde testen.
Valentijnsdag
De eerste vermelding van Valentijnsdag, of Valentijnsdag, dook op in de jaren 40 toen Nederlandse bloemisten de 14e "Bloemendag" begonnen te noemen om de bloemenverkoop te verhogen. Mensen werden aangemoedigd om elkaar boeketten te geven als blijk van waardering.
In plaats van geliefden kregen mensen zoals reddingswerkers de bloemen als beloning voor hun onbaatzuchtige daden.
Bloemen
Bloemen zijn niet alleen een leuk Valentijnscadeau, maar ook een altijd aanwezig thema in de Nederlandse cultuur. Opmerkelijke citaten die je misschien herkent zijn:
"Dat verdient een bloemetje" (Dat verdient een bloem), een lied en gezegde.
"Tulpen uit Amsterdam" (Tulpen uit Amsterdam), een song van Herman Emmink.
"Bedankt voor de bloemen" (Bedankt voor de bloemen), een traditionele paasboodschap aan Nederland van de paus.
Romantiek
Nederlanders zijn over het algemeen nogal nuchter en laten zich niet te veel in beslag nemen door de papperigheid van romantiek. In de eerste helft van de 19e eeuw was Europa echter in de ban van de romantiek, een tijdperk waarin gevoelens door middel van kunst gedefinieerd werden.
Nederlandse schilderijen drukten vooral nostalgie uit door typisch Nederlandse landschappen af te beelden, zoals bevroren vijvers met schaatsende mensen. Het resultaat was vaak behoorlijk gepassioneerd en dramatisch.
Mooie uitspraken
Nederland heeft een geweldige verzameling uitspraken over liefde. Zoals:
De liefde van een man gaat door de maag.
(De liefde van een man gaat door zijn maag.)
Als je echt wilt dat een man voor je v alt, geef hem dan eten.
Van liefde kan de schoorsteen niet roken.
(De schoorsteen kan niet roken van liefde.)
Liefde alleen is niet genoeg om je in leven te houden.
Koude handen, warm hart.
(Koude handen, warm hart.)
Iemand met koude handen heeft veel warmte in zijn hart.
Als de armoede binnenkomt vliegt de liefde het venster uit.
(Als de armoede voor de deur staat, vliegt de liefde uit het raam)
Liefde verdwijnt als er geldproblemen komen.
Nederlandse poëzie
We sluiten deze inleiding tot de Nederlandse liefde af met een deel van een kort gedicht van Herman Gorter (1864-1927). Hij wordt wel de grootste Nederlandse liefdesdichter aller tijden genoemd.
He, ik wou jij was de lucht
Dat ik je ademen kon
En je zien in het hoge licht
En door je gaan kon
Oh, ik wou dat je de lucht was
Zodat ik je kon ademen
En tot ziens in het hoge licht
En ga door jou heen
Johann Bernhard Klombeck (1815-1881) met Eugène Verboeckhoven (1798-1881)
"Winterlandschap met paard"
Rademakers-collectie
Met dank aan het Noordbrabants Museum
Foto door Bruno Vermeulen
